Er zijn niet veel vrouwelijke chocolatiers in Nederland, maar Marielle Bijnen, eigenaresse van Marbon chocolade events, mag zich scharen onder deze zeldzame groep. Alle chocola die ze aanraakt verandert in goud, spreekwoordelijk gezien dan. Het zijn ware kunstwerkjes en alles wordt stuk voor stuk met de handgemaakt. Speciaal voor Breda Business & Lifestyle maakte de creatieve onderneemster tijd om te vertellen over haar passie voor het vak, haar meest bijzondere creaties en wat haar drijft.
Je foto staat op de cover. Maar is dit wat ik denk dat het is?
“Jazeker! In haar hand draagt ze een trouwboeket met als onderdeel een chocoladebloem en in haar oren hangen chocolade oorbellen. Ik heb meegewerkt aan een styled bruidsshoot met als onderwerp ‘Expect the unexpected’. Ik heb toen niet alleen bonbons gemaakt voor de zoete tafel, maar ik vond het leuk om ook iets met de bruid te doen. Chocolade creaties die echt vanuit puur handwerk gemaakt worden, vind ik heel leuk om te doen.”
Je dagen draaien om chocola tegenwoordig, maar was je altijd al een chocoladeliefhebber?
“Ik kom oorspronkelijk uit Nijmegen, dus toen ik in Breda kwam wonen moest ik natuurlijk alle chocoladewinkels ontdekken. In die tijd kwam ik erachter dat veel chocolade werd verkocht met lang houdbare ingrediënten erin. Ik hield altijd al van chocolade, maar chocolade is juist lekker als je de vulling dagvers maakt. Als er op een doosje dan staat: drie maanden houdbaar, vind ik dat zo zonde. Goede duurzame chocolade is belangrijk, maar hoe de vulling gemaakt wordt, is ook heel belangrijk. Anders kan het een nare verrassing zijn. En toen dacht ik: dit moet anders. Soms reageren mensen zo van: ‘Oh, is het maar maximaal drie weken houdbaar?’, maar als je verse groenten bij de lokale winkel haalt, dan laat je deze ook geen drie weken liggen. Ik ambieer het echt om producten dagvers te maken met pure ingrediënten zoals citroensap, azijn, pure chocolade, thee, fruit, noten of kruiden zoals ras el Hanout of een chilipepertje. Als ambachtelijk chocolatier ga ik voor een smaakbommetje.”
Hoe ben je hierin gerold?
“Toen ik zag dat er vlak bij mijn woonplaats een Chocolate Academy was van chocoladeproducent Callebaut in Zundert dacht ik meteen: dat is leuk! Dit is de enige academie in Nederland, maar de Chocolate Academy zit wereldwijd. Daar heb ik de basisbeginselen van chocolade geleerd. Ik kwam letterlijk en figuurlijk in zo’n warm bad terecht, dat ik steeds meer cursussen ben gaan volgen in binnen- en buitenland. En ik ben steeds meer gaan koken en oefenen met chocolade. Wanneer je eenmaal de techniek onder de knie hebt, kun je werkelijk bijna alles van chocolade maken.
Zie je het als voordeel dat je geen achtergrond hebt als patissier?
“Ik zie het zeker als voordeel, maar ook dat ik een vrouw ben. Het is namelijk best wel een mannenwereld. Bij mij is er geen hiërarchie in de keuken, alleen maar gezellige herrie in de keuken. En de sfeer is lekker ongedwongen. Ik laat me onder andere inspireren door mode, natuur, kookboeken en kan zo mijn creativiteit loslaten. Het is wel een voordeel dat ik voor mezelf werk. Ik kan zo een dag vrij nemen en denken: ik ga iets uitproberen. Zo vind ik eetbaar goud prachtig om te zien, maar prijzig en daardoor kun je dit niet bij iedere gelegenheid aanbieden. Daarom ben ik met een bepaalde chocoladetechniek het bladgoud gaan namaken en het lijkt er echt op. En als je buiten American Baking-gebak zoals bananenbrood met pure chocolade of carrot cake met witte chocolade andere eenpersoonsgebakjes wil proeven, dan werk ik samen met een patissier. Op dit moment hou ik het bij chocolade.
Hoe ga je eigenlijk te werk? Zit je aan je keukentafel of werk je in een werkplaats?
“Ik werk vanuit Bavel en heb een chocolade walhalla aan huis! Het is een losstaand atelier met een grote keuken met zes gaspitten, een flinke koelkast met diepvries en een grote werktafel met marmeren blad. Het marmeren blad helpt om de chocolade te koelen, voordat het de koelkast ingaat. Ik werk altijd staand, want het werkt niet als je zittend met chocolade werkt. Er kunnen normaal twaalf mensen aan mijn werktafel staan, maar door corona een stuk minder. Daarom ben ik naar buiten uitgeweken. Ik heb een mooi stukje privétuin gemaakt, zodat we meer afstand kunnen bewaren. Daar kan ik ook een high tea aanbieden en wordt het allemaal wat makkelijker.”
Waar komt de cacao vandaan waar je mee werkt?
“Ik werk bij wit, puur en melkchocolade meestal met Belgische chocolade van Callebaut. De prijs-kwaliteitverhouding is gewoon heel goed. Mochten mensen echt geïnteresseerd zijn in andere smaken, dan wijk ik uit naar origine chocolade. Als je een single origin wilt – wat betekent dat de cacaobonen uit één specifiek land of regio komen – dan kun je denken aan Tanzania of Java. Deze chocolade heeft weer heel andere toetsen van fruitsmaken of bittere smaken. Een leuk weetje is dat een deel van de opbrengst van de Belgische chocolade wordt geïnvesteerd in trainingsprogramma’s voor vrouwen in West-Afrika. Deze programma’s steunen vrouwen om hun ondernemingsdromen om te zetten in mooie bedrijven en zo succesvolle cacaoboeren te worden. In ruil worden deze vrou- wen financieel onafhankelijk en kunnen ze hun familie beter on- derhouden. Ik heb in 2012 een prijsvraag gewonnen toen Callebaut 100 jaar bestond en ben met vijf chocolatiers over de hele wereld met Callebaut naar Ghana geweest. In mijn atelier hangen ook wat mooie foto’s van deze trip uit Ghana.”
Het zijn net kunstwerken die je maakt. Teken je alles eerst uit en wat is je laatste pronkstuk?
“Ik ga gewoon beginnen en teken van tevoren niets uit. Het mooie aan chocolade is dat je gewoon opnieuw kunt beginnen. Omdat ik best wel enthousiast ben en impulsief kan zijn, maak ik het mezelf soms best moeilijk. Ik heb in januari meegedaan met een bruidsshow waar ik het sluitstuk van mocht maken. Daar doe ik dan ook enorm mijn best voor, want het plaatje moet wel kloppen. Doordat ik wat stoffen van een bruidswinkel mocht gebruiken, had ik een mooie basis. En begin januari was ik ook nog in West-Turkije en daar vond ik gedroogde stokroosjes in lila- en paarstinten, precies wat ik nodig had. Zo kwam het idee tot stand om een nekcollier te maken met goud, stokroosjes en chocolade harten. Voor de bruid heb ik een trouwboeket gemaakt met een grote chocoladebloem en verse bloemen. Op het korset en de rok met sleep zaten wel meer dan 1000 chocolade studs. Dat soort creaties maken, vind ik leuk.”
Waar haal je je inspiratie vandaan en wat onderscheidt jou van de rest?
“Ik voel me eerder een kunstenares, maar dan met chocolade. Ik werk niet met chocolademachines, maar verwerk nog alles met de hand. Het is zo’n mooi en fijn product om mee te werken. Ik haal mijn inspiratie uit mode, natuur en andere wereldkeukens. En chocolade brengt mij op de mooiste plekken én ik ontmoet mooie mensen. Omdat ik een eigen bedrijf heb, kan ik het helemaal naar mijn hand zetten. Dus als er een grote opdracht tussendoor komt, dan werk ik daarvoor en dat wissel ik dan weer af met workshops. Die afwisseling vind ik heel fijn.”
Hou je je ook bezig met de trends op chocoladegebied?
“De trend van nu is vegan chocolade. Op dit moment werk ik alleen met vegan chocolade in puur. Ook de vullingen pas ik natuurlijk daarop aan. Ik let ook op suikers. Mijn bonbons zijn niet lang houdbaar, maximaal drie weken en dat is een bewuste keuze.”
Klopt het dat mensen in de chocolade business altijd vrolijk zijn? Of is dat een aanname?
“Chocolade maakt mensen blij en het verbindt. Dat is het mooie van mijn vak. Ik ben een mensen-mens en door chocolade maak ik mijn gasten blij tijdens een chocoladeworkshop. Het is echt een bindmiddel. Ik ben meestal wel vrolijk, maar ik snoep niet uit mijn eigen keuken, dus het komt niet door de chocolade haha. Je moet wel een bepaald karakter hebben om enthousiast over te komen, dat moet in je zitten. En daar hoort ook gewoon een lolletje bij.”
Oh vertel eens, wat is zo’n lolletje?
“Ik heb wel eens cacao snuivers gehad. Als je cacao snuift en je daarna een bonbon neemt, prikkelt dat alle zintuigen. Ik heb de ‘chocolate shooter’ ook wel eens ingezet bij een gastcollege bij De Rooi Pannen. Toen de eerste groep was geweest, en dit lolletje uitlekte in de wandelgangen, stond de volgende groep leerlingen te trappelen om het uit te proberen. Het is leuk, maar alles met mate, dus je moet het natuurlijk niet elke dag doen, maar als je denkt try before you die…”
Zelf ook geprobeerd?
“Jazeker. Het heeft een schrikeffect en je voelt gewoon een shotje cacao in je neus verdwijnen. Het is best wel bijzonder eigenlijk. Het is gewoon sensatie, maar meer een smaaksensatie.”
Wat is je vreemdste combinatie, maar wel lekker?
“Mensen denken niet zo vaak aan een hartige combinatie als het om chocolade gaat. De Mexicanen doen bijvoorbeeld chocolade over hun vlees als sausje. Ik heb wel eens een cursus hartig gevolgd in plaats van zoet. Denk aan geitenkaas met een uitje, chutney en chocolade. Het is leuk om die hartige keuken te combineren met chocolade. En het is gewoon te gek om wereldse kruiden erbij te gebruiken.”
Is het wel eens goed fout gegaan, dat de chocolade gesmolten was?
“Haha, nou ik heb wel genoeg uitdagingen gehad. Wat dacht je van op een tractor door de modder rijden over een nat en drassig landgoed waar internationale paardenwedstrijden gehouden werden. De chocolade smeltbakken zaten vol met vloeibare chocolade, om die dag op locatie chocoladeworkshops te geven. Ik had niet verwacht dat ik op zo’n modderig terrein terecht zou komen. Ik dacht: nee hè, waar begin ik aan. En dan gaat het toch goed. Dat vertrouwen moet je altijd hebben.”
Heb je het idee dat de behoefte van de consument aan het veranderen is sinds corona?
“Door Covid-19 zijn we nog bewuster gaan leven en vinden we kwaliteit van leven en eten nog belangrijker. Puur en vegan eten hoort daar ook bij. Er waren tijdens de zomervakantie wat minder events dus naast het maken van chocolade, verhuur ik ook servies. Ik heb voorheen servies verkocht uit Spanje met mooie aardewerk schalen in alle kleuren van de regenboog. Ik heb dat vanuit huis meegekregen. Mijn moeder dekte de tafel altijd geweldig mooi en ze had oog voor andere culturen en keukens. We konden veel reizen en daar is mijn belangstelling voor bijzonder servies uit voortgekomen. Nu staat het maar te staan, dus waarom niet verhuren dacht ik. Er worden nu veel tuinfeesten gegeven door corona, om de afstand te kunnen waarborgen. Dus ik heb dat servies onlangs te huur op mijn Facebook-pagina gezet, zodat mensen het kunnen gebruiken.”
Wat is je allergrootste passie in het vak?
“Van thuis uit ben ik opgegroeid met lekker eten, mooi tafelen en vers koken. Ik denk dat hierdoor mijn passie al is ontstaan voor mooi voedsel. Dat zet ik nu om door chocolade te combineren met smaakvolle ingrediënten. Ik vind het ook heel leuk om met mensen te werken en mensen aan elkaar te verbinden. Dat is een groot onderdeel van mijn werk. En hopelijk gaat dat weer komen na corona. Workshops vind ik het leukst om te doen. Mensen iets bijleren en zorgen dat ze er lol in hebben. Dat vind ik belangrijk. Er komen allerlei uiteenlopende groepen, van bedrijfsuitjes tot vriendinnengroepen. Je werkt altijd met een groep die er zin in heeft en dat maakt het voor mij ook leuk.”
Waar ben je trots op?
“Ik word blij als ze aan het einde van de workshops zeggen: ‘Wat heb ik het leuk gehad’, ‘We komen nog een keer terug’ of ‘Ik kom een keer met mijn dochter.’ En het maakt me trots dat ik mijn creativiteit kan gebruiken en inzetten. Ik heb wel eens een groep gehad met allemaal stoere meiden van 16 en 17 jaar en daar zat een deelnemer bij die de hele workshop stil was en nergens zin in had. Maar gedurende de workshop ontdooide ze. Ze kwam naar me toe, gaf me een hand en bedankte me. Daar doe ik het voor.”
Wat is je droom en wat zou je nog willen bereiken?
“Ik wil dit voortzetten hier of op een andere plek ooit. Ik zou ook meer samenwerkingen willen opzetten met anderen. Ik mis nu collega’s, omdat ik voor mezelf werk. Maar dat netwerk wordt steeds groter en dat is superfijn, want je versterkt elkaar alleen maar. Het maakt me blij om mooie events samen neer te zetten. Of het nu een opdracht is voor een tienerfeest of een boutique hotel, dat maakt me niet uit. Ik wil vooral bij mensen een lach op hun gezicht toveren en dat door middel van chocolade. Hoe mooi is dat.”
Nog meer nieuwe dingen waar je mee bezig bent?
“Jazeker, ik ben momenteel bezig met een Chocbox, een chocoladeproeverij voor 1 tot 4 personen, zodat je alle smaken kunt uitproberen. In de doos zitten cacaobonen, een hamertje – dat maak ik ook zelf, en vier blinddoeken om alle zintuigen echt te prikkelen. En de smaken gaan van zacht naar een hoger cacaogehalte. Er zitten single origins in uit onder andere Java, Ecuador en Madagaskar. Samen beoordelen wat je proeft, voelt, ruikt en hoort, geeft een beleving vol smaakvermaak. In de box zit ook een hulpmiddel voor de proeverij, Marbon’s ProeverijSchijf. Het is een mooi smaakvol cadeau voor verjaardagen, rond de feestdagen, maar ook leuk als relatiegeschenk.”
Als je jezelf mocht omschrijven, welke reep chocolade zou je dan zijn?
“Dan zou ik denk ik zeggen: puur en uniek en volgens mij ben ik uit liefde gemaakt!”
