Koraal redden vanuit Breda. Misschien niet het eerste dat in je opkomt als je aan onze mooie stad denkt die – nou ja, niet direct aan zee ligt. Toch is dat precies waar de BRANCH Foundation aan werkt: een broedplaats voor koraalherstel. Dit ondernemende team heeft een grote droom en een duidelijke missie: wereldwijd koraalriffen herstellen. Hoe dat precies zit, daarover gingen we in gesprek met Maarten van Aalst en Isabel Willekes.
Van Curaçao naar Breda
Het begon op Curaçao, waar Maarten maandenlang samen met andere vrijwilligers dook om koraal te kweken in zogenoemde ‘nurseries’: PVC-bomen onder water, die elke paar weken moesten worden schoongemaakt en onderhouden. “Een prachtige ervaring,” vertelt Maarten, “maar ook ontzettend arbeidsintensief, en heel eerlijk gezegd, met minimale impact.”
In gesprek met Maarten van der Kuijl, ook vrijwilliger, ontstond het idee om koraalherstel op industrieel niveau aan te pakken; een schaalbaar systeem. “Kleinschalige projecten zijn succesvol als ze een paar duizend vierkante meter koraalrif per jaar weten te herstellen, maar de afbraak gaat veel harder. We wisten dat als we echt het verschil wilden maken, dat we groot moesten denken en processen slim inrichten om ook groot te kunnen worden.”
Breda als proeftuin
Inmiddels is BRANCH neergestreken in Breda, waar een pilotlocatie is ingericht vol aquaria, pompen en sensoren. Hier wordt samen met Wageningen University getest hoe koraal sneller kan groeien, hoe processen te automatiseren zijn én hoe het bestand kan worden gemaakt tegen hogere temperaturen. Want door klimaatverandering stijgt ook de zeetemperatuur, wat naast overbevissing een belangrijke oorzaak is van het massale sterven van koraal. “Wat we natuurlijk wilden voorkomen is dat we koraal kweken, uitplanten en het vervolgens alsnog sterft door temperatuurpieken en -wisselingen. Daarom werken we nu samen met de Universiteit van Wageningen aan een hittebestendig koraal.”
Voor Isabel Willekes, sinds mei bij het team, is het een bijzondere ervaring: “Ik kwam terug van een reis en viel eigenlijk direct in dit avontuur. Ik ben geen bioloog, maar ondersteun bij van alles en nog wat: social media, fondsenwerving, structuur aanbrengen in het bedrijf. Het is heerlijk om in zo’n gedreven team te werken, waar iedereen echt zijn schouders eronder zet.”
Waarom koraal redden urgent is
Wie denkt dat koraal vooral mooie vakantieplaatjes oplevert, weet nog niet de helft. “Koraal is de basis van het zeeleven,” legt Isabel uit. “De bodem van de oceaan bestaat voor maar 0,01 procent uit koraal en toch vind je hier 25% van al het leven in zee.” Het is dus een heel delicaat ecosysteem, waarbij de gevolgen groot zijn als dat in gevaar wordt gebracht. In de koraalriffen leven dieren die direct en indirect miljoenen mensen ter wereld voeden. Ook beschermen de riffen 71.000 kilometer kustlijn en daarmee 200 miljoen mensen tegen overstroming bij stormen en orkanen. “Als koraal verdwijnt, raken gemeenschappen hun vangst, toerisme én bescherming kwijt.”
Maarten vult aan: “We hebben zelf gezien hoe schrijnend het verschil is. Oudere lokale bewoners vertellen hoe het rif ooit was: vol vis, kleurrijk, levendig. Nu zie je vaak kale stenen met een enkel visje, met daaromheen vijf duikers met een camera. De nieuwe generatie en ook duiktoeristen weten niet hoe het vroeger was, en zien daarom ook niet het verval en de ernst. Het is belangrijk om ze hier wel bewust van te maken, want dit ‘nieuwe normaal’ is niet normaal.”
Geen liefdadigheid maar puur ondernemerschap
Waarin BRANCH Foundation zich onderscheidt van ngo’s die zich ook bezighouden met koraalbescherming, is dat ze het van begin af aan als een onderneming hebben beschouwd. “We zijn dan wel een ngo,” zegt Maarten stellig, “maar we denken als een bedrijf; we willen niet afhankelijk zijn van subsidies en fondsen, maar een business bouwen die zichzelf kan dragen. Maar dan met als doel impactmaximalisatie in plaats van winstmaximalisatie.”
Isabel merkt dat dit ook de kracht is die partners aantrekt: “Veel ngo’s doen fantastisch werk, maar blijven klein omdat ze afhankelijk zijn van subsidies. Wij denken als ondernemers: hoe schaal je dit op, hoe maak je het betaalbaar, hoe zorg je dat je morgen verder kunt? Dat spreekt bedrijven aan, omdat ze zich daarin herkennen.”
“Bedrijven én lokale overheden”, zegt Maarten, “We hebben al onze proof-of-concept. We zijn klaar om de wereld in te gaan en het in het buitenland te bewijzen. We hebben ook al een aantal aanvragen lopen!”
Onderzoeksfaciliteit
In Breda wordt gewerkt aan koraal dat beter bestand is tegen warmte en schommelingen in de oceaan. Samen met Wageningen University onderzoeken ze hoe de symbiose tussen koraaldiertjes en hun algen kan worden versterkt. Het zijn namelijk de algen die sterven, waardoor ook het koraal in verval raakt. Het ‘lab’ in Breda is eigenlijk deels een externe onderzoeksfaciliteit van de universiteit.
Daarnaast wordt volop geïnnoveerd in de techniek. Isabel: “Ik leer elke dag nieuwe dingen – van PLC-systemen tot aquariadata. Technologie die in andere grote industrieën al jarenlang gebruikt wordt, die nu voor ons ook toegankelijk is, opent nieuwe deuren voor ons. Dat maakt het spannend en vernieuwend, maar geeft ons ook het vertrouwen dat dit echt gaat lukken.”
“Eén fabriek kan straks miljoenen koraalfragmenten per jaar produceren. Daarmee kun je hele rifgebieden herstellen.”
—
Een zee van mogelijkheden
Binnen vijf jaar wil BRANCH meetbare impact hebben. “Het moet nú gebeuren,” benadrukt Maarten. “Dat voelt soms urgent en zwaar, maar tegelijk geeft het energie. Als ik zie hoe snel we groeien, en hoeveel mensen en bedrijven ons willen helpen, weet ik: dit kan echt.”
BRANCH denkt groot. De vestiging in Breda is slechts het begin: hier worden methodes getest en processen verfijnd. Het echte doel? Het bouwen van volledige koraalfabrieken op plekken waar het nodig is. “Je moet het zien als een productielijn,” legt Maarten uit. “In Breda bewijzen we dat het werkt, daarna kunnen we fabrieken neerzetten die op industriële schaal koraal kweken. Eén fabriek kan straks miljoenen koraalfragmenten per jaar produceren. Daarmee kun je hele rifgebieden herstellen, niet alleen een paar vierkante meter.” Dat maakt het schaalbaar, betaalbaar én aantrekkelijk voor investeerders en overheden.”
Wat daarbij helpt, is de ondernemersmentaliteit van het team. Waar traditionele initiatieven vaak vastlopen in afhankelijkheid van fondsen, zoekt BRANCH naar lucratieve investeringsmodellen en samenwerkingen met verzekeraars (die belang hebben bij bescherming van kusten), toerismebedrijven of zelfs luchtvaartmaatschappijen.
Hoe ondernemers kunnen helpen
BRANCH Foundation nodigt ondernemers nadrukkelijk uit om mee te doen. Dat kan financieel – via sponsoring of investeringen – maar ook met kennis en creativiteit. Isabel: “Een bedrijf dat goed is in video, marketing of data kan ons net zo goed vooruit helpen als een financiële bijdrage. We zijn altijd op zoek naar samenwerkingen.” En dat is meteen een oproep naar Bredase ondernemers en bedrijven. “Er heerst in Breda een warme en hechte ondernemerscommunity, hoe mooi als zij een bijdrage kunnen leveren aan een project met wereldwijde impact, begonnen in onze eigen stad?’, sluit Isabel af.
Wil je meer weten over dit initiatief? Kijk dan op www.branchfoundation.com
—
BRANCH Foundation
Weidehek 119
4824 AT Breda
(06) 10 65 91 15
info@branchfoundation.com
https://branchfoundation.com/
—
